راهنمای پژوهش

گردآورنده:خانم رستمیان

مقدمه
قال امیرالمومنین علیه السلام : “الحقیقه محو الموهم مع صحو المعلوم” تحقیق از بین بردن خیالات و شفاف کردن واقعیتهاست.
امیرالمومنین علی (ع) می فرمایند: آنچه علم را در درون انسان وارد می کند فهم است و آنچه جوهره علم را آشکار می سازد احاطه بر حقیقت اشیاء و کارهاست.
برای هر محقق و پژوهشگری که در هر زمینه از موضوعات علمی، تحقیق و پژوهش می کند؛ نگارش یک پژوهش – چه در قالب مقاله یا رساله، پایان نامه و یا کتاب – اولا می تواند تاثیر بسزایی برای خود او در رسیدن به نتایج علمی و ابهام زادایی های فکری داشته باشد؛ و ثانیا، برای خواننده اثر پژوهشی او، پاسخگو به شبهات و سوالات فکری باشد و افقهای جدیدی را پیش چشم او بگشاید و راه های روشنی را در تاریکی های نادانسته های او بنمایاند.
علت نیاز به تحقیق
علت نیاز به تحقیق محدویت دید و ورود توهمات و تخیلات در فضای فکر و اندیشه است. انسان در مسیر تفکر زمینه ابتلا ء به اشتباه دارد و در موقعیت های فراوانی از زندگی دچار اشتباهاتی می شود که وضعیت بحرانی برای او پدید می آورند؛ در بسیاری از مواقع به علت محدویت در دید نمی تواند واقعیت را آنچنان که هست تشخیص دهد و به علت نقص در تشخیص، عکس العمل های نامناسب و مشکل زا از خود بروز می دهد. تحقیق انسان را قادر می سازد که حرکت به سوی اهداف خود را کنترل کرده و با پیش بینی و هوشیاری گام بردارد.
امیرالمومنین می فرماید آنچه علم را در درون انسان وارد می کند فهم است و آنچه جوهره علم را آشکار می سازد احاطه بر حقیقت اشیاء و کارهاست.
محقق کیست؟
محقق کسی است که ظرف جانش، از چشمه زلال علوم و معارف سیراب می گردد ، تلاشگری است که می خواهد به حقیقت و واقعیت راه پیدا کند و بشناسد و بشناساند. و در این مسیر ابزار، فنون و روش های تحقیق را می آموزد و معیارهای معنوی و اخلاقی رادر جان و دل حقیقت طلب خود تحقق می بخشد تا ساخته شود و بسازد. آن گاه اسلحه قلم را به دست می گیرد و نجات جامعه بشری را هدف قرار می دهد.
منزلت پژوهشگر
پژوهش گامی است که محقق برای شفاف سازی مسئله ای مبهم برمی دارد تا پاسخی دقیق و منطقی برای حل آن بیابد. رسالت اصلی پژوهشگر و محقق، صیانت از حریم حقیقت و تبیین و تشریح آن است. محقق کسی است که به منظور کشف حقایق، در دریای اندیشه والای انسانی غوطه ور می شود. محققان، اهرم های نیرومند روحی، سرمایه های سرشار فکری، روشن کننده راه پرپیچ و خم زندگی پیشینیان و مقدمه سازان فکری عروج به کمال در پیش روی انسان اند. اینان همان طالبان علم اند که در فرهنگ قرآن و اهل بیت علیهم السلام از ایشان با عبارت های مختلف تجلیل شده است؛ چنانکه امام باقر علیه السلام می فرماید: «همه جنبندگان زمین بر طالب علم درود می فرستد، حتّی ماهی های دریا»